Budżet
Wyobraźmy sobie, że zostajemy wybrani na radną lub radnego. W zależności od tego co było naszym celem, cieszymy się z niezłej diety i brylowania na portalach społecznościowych albo z możliwości kształtowania naszego otoczenia i wpływania na rzeczywistość.
Pierwsza opcja wiąże się z umiejętnością złożenia podpisu na liście obecności i obsługą smartfona. Natomiast druga wymaga już nieco zaangażowania i umiejętności czytania z jako takim zrozumieniem oraz przekrojowej wiedzy z kilku dziedzin.
Każdy z radnych, zaraz po sesji inauguracyjnej, gdzie rozdzielane są poszczególne funkcje w radzie, musi zmierzyć się z przypadającym na ten okres uchwalaniem budżetu i wieloletniej prognozy finansowej. Jak miarki by nie przykładał, to wyjdzie, że oba te dokumenty przyjmowane uchwałą radnych są podstawą funkcjonowania miasta. Stanowią, a przynajmniej stanowić powinny granice i wytyczne dla prezydenta do wydawania naszych pieniędzy.
Tak, czy inaczej – zgodnie z wcześniejszą obietnicą, publikowane tu teksty mogą posłużyć każdemu, nie tylko osobom związanym z podejmowaniem decyzji do lepszego zrozumienia funkcjonowania samorządu a nade wszystko wagi podejmowanych decyzji. A przecież dobrze mieć świadomość pewnych procesów przy ocenie pracy władz miasta.
Budżet.
Podobnie jak w budżecie domowym mamy do dyspozycji określoną kwotę wpływów i wydatków. Na tym opieramy i planujemy działania podejmowane w mieście w danym roku.
Kształt budżetu czyli dochody oraz wydatki proponuje prezydent. Radni mogą je przyjąć lub nie. Teoretycznie mogą sugerować inną strukturę wydatków, jednak w praktyce, gdy prezydent dysponuje samodzielną większością, jakiekolwiek zmiany są mało realne. Zatem można uznać, że prezydent odpowiada za to czy coś jest zrealizowane bądź nie.
Na rok 2019 prezydent zaplanował dochody miasta w wysokości 215,7 mln zł. a wydatki na poziomie 223,1 mln zł. – czyli zabraknie w kasie miasta 7,4 mln zł. Głowa miasta chce je częściowo zdobyć za pomocą banku - zadłużając się poprzez emisję papierów dłużnych – obligacji, które trzeba będzie z procentem wykupić (w 2019 za koszt samego oprocentowania obligacji z lat ubiegłych zapłacimy 1,5 mln zł).
Czytając i analizując budżet należy koniecznie zwrócić uwagę na jego budowę. Trzeba nam wiedzieć, że składa się z działów – rozdziałów – paragrafów, krótko mówiąc jest zbudowany od ogółu do szczegółu, co ma bardzo istotne znaczenie w trakcie roku budżetowego.
Dlaczego?
Otóż prezydent nie może dowolnie dokonywać przesunięć w wydatkach budżetu gminy. Prawo nie pozwala na dokonywanie zmian pomiędzy działami budżetu, czyli w tych najogólniejszych kategoriach, jeśli miałoby to doprowadzić do likwidacji lub wprowadzania nowego zadania. W praktyce sprowadza się to do tego, że jeśli zostaną oszczędności np. w dziale 926 – kultura fizyczna i sport, to nie może ich przesunąć do działu 600 – transport i łączność na budowę nowej drogi. Do takiej operacji potrzeba zgody radnych.
Prezydent może za to samodzielnie przesuwać pieniądze pomiędzy rozdziałami (podkategoriami wydatków) w ramach upoważnienia otrzymanego od radnych w uchwale budżetowej. Oznacza to na przykład, że jeśli nie zostaną wydane wszystkie pieniądze w dziale 926 – kultura fizyczna i sport na budowę jakiegoś kompleksu sportowego, to będzie je można wydać bez pytania radnych na przykład na remont sportowej noclegowni, o ile nie przekroczy się umocowania.
Co jeszcze powinno mieć znaczenie przy lekturze budżetu?
Zwrócenie uwagi na zestawienie pieniędzy zarówno po stronie dochodów jak i wydatków, które zawierają takie magiczne dookreślenia jak „bieżące” i „majątkowe”. Krótko mówiąc, to co jest „bieżące”, jak sama nazwa wskazuje służy „podtrzymywaniu przy życiu”, czyli na przykład jest przeznaczane różnego rodzaju dofinansowania, wynagrodzenia czy bieżące remonty, a to co jest „majątkowe” służy typowym inwestycjom, czyli powiększaniu stanu posiadania miasta.
Zatem co na rok 2019 zaproponował miastu prezydent?
177, 4 mln na wydatki bieżące (w 2018 było 164,5) oraz 45,7 mln na wydatki majątkowe (w 2018 było 82,6 mln), kolokwialnie mówiąc, w tym roku więcej „przejemy” a mniej zainwestujemy.
Środki bieżące wydamy m.in. na:
-
remonty dróg – 2,7 mln zł (5 mln zł w 2018)
-
rower miejski – 360 tys. zł (ok. 150 tys. zł w 2018)
-
sport - 9,5 mln zł (7,7 mln zł w 2018)
-
oświatę - 55,9 mln zł (50,4 mln zł w 2018)
-
obsługę długu - 2,6 mln zł (2 mln zł w 2018)
-
utrzymanie straży miejskiej - 841 tys. zł (715 tys. zł w 2018)
-
gospodarkę odpadami – 9,8 mln zł (7,5 mln zł w 2018)
-
zieleń miejską - 2,1 mln zł (1,6 mln zł w 2018)
-
oświetlenie ulic 3,3 mln (2,3 mln w 2018)
-
utrzymanie targowisk i hali targowej – 689 tys. zł (726 tys. zł w 2018)
-
imprezy miejskie – 830 tys. zł (744 tys. zł w 2018)
-
utrzymanie fontann – 80 tys. zł (80 tys. zł w 2018)
-
utrzymanie placów zabaw – 160 tys. zł (100 tys. zł w 2018)
Zainwestujemy jednorocznie m.in. w:
-
montaż paneli fotowoltaicznych i pomp ciepła ok. 4,2 mln zł
-
boisko przy szkole nr 7 – 3 mln zł
-
nowe place zabaw – ok. 800 tys. zł
-
modernizację monitoringu – 120 tys. zł
-
kajaki na Łydyni i Krubin – 400 tys. zł
-
samochód dla MOSiR – 60 tys. zł
-
dokumentację przebudowy ulic ok. 400 tys. zł
Tyle z samego budżetu.
Jak wyżej wspomniano drugim dokumentem planowania wydatków, który musi być kompatybilny z budżetem jest wieloletnia prognoza finansowa (WPF). Inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały dotyczącej WFP i jej zmiany należy wyłącznie do prezydenta miasta. Ustawodawca nakazuje, aby wieloletnia prognoza finansowa była realistyczna. Oznacza to, iż powinna uwzględniać zdarzenia, które mają lub mogą mieć wpływ na gospodarkę finansową w perspektywie czasu wykraczającej poza bieżący rok budżetowy. Obejmuje ona programy, projekty lub zadania przewidziane do realizacji w okresie dłuższym niż rok budżetowy, w szczególności przedsięwzięcia realizowane z udziałem środków zewnętrznych.
W przypadku Ciechanowa w WPF na 2019 rok znalazły się m.in. następujące pozycje i kwoty wydatków majątkowych – inwestycyjnych:
-
rewitalizacja wieży ciśnień oraz zabytkowej kamienicy- 1,2 mln (kontynuacja zadania)
-
rozbudową sieci dróg dla rowerów oraz ograniczenie niskiej emisji w Ciechanowie poprzez budowę nowej obwodowej drogi gminnej (łącznik giełda samochodowa – centrum handlowe we Władysławowie) – 11,5 mln (kontynuacja zadania)
-
budowa placu zabaw przy Szkole Podstawowej Nr 1 wraz z modernizacją boiska – 350 tys. (nowe zadanie)
-
rozwój zieleni miejskiej – 2,1 mln (nowe zadanie)
-
rewaloryzacja budynków w dzielnicy „BLOKI” I etap – 5,5 mln (kontynuacja zadania)
-
rewitalizacja obszarów zmarginalizowanych przez przywrócenie i nadanie nowych funkcji społeczno – gospodarczych części obszaru dzielnicy „BLOKI” oraz ożywienie zmarginalizowanego obszaru pasażu im. M. Konopnickiej w centrum Ciechanowa – 6,7 mln (kontynuacja zadania)
Trzeba też dodać, że w każdej WPF jedną z obowiązkowych do zamieszczenia pozycji jest kwota długu jednostki samorządu terytorialnego wraz ze wskazaniem okresu oraz sposobu sfinansowania jego spłaty. W przypadku Ciechanowa WPF na 2019 zakłada kwotę długu na poziomie ok. 75,9 mln. Kwota długu zmienia się oczywiście na przestrzeni lat. Na przykład w WPF na 2016 kwotę długu określono na poziomie ok. 51,2 mln, a w 2018 na poziomie ok. 68,6 mln.
Epilog.
Od przedstawicieli władz, zarówno prezydenta jak i radnych, oprócz zamieszczania suchych informacji związanych z finansami miasta i codziennej porcji ładnych zdjęć, powinniśmy wymagać także szerszej edukacji obywatelskiej. Tłumaczenia pewnych zależności w prosty sposób, tak aby wiedza o szansach i zagrożeniach rozwojowych Ciechanowa była przystępna i czytelna.
Inaczej niektórzy mieszkańcy mogą nie wiedzieć z czego wynika zgoda zawarta w § 10 pkt 2) budżetu przyznająca prezydentowi samodzielność w zaciąganiu zobowiązań przekraczających rok budżetowy, z wyjątkiem zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów. Niejedna osoba może się zdziwić, że w 2018 takie upoważnienie opiewało na 9,5 mln zł, a w 2019 na 18 mln zł - kwota upoważnienia wzrosła dwukrotnie, a nakłady na inwestycje spadły o ponad połowę.
Dla wszystkich chcących samodzielne przestudiować miejskie dokumenty finansowe:
BUDŻET – http://bip.umciechanow.pl/dokumenty/11_ii_2018aa.pdf
Komentarze
Dodaj komentarz